Ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh có nhiều khu nhà cao tầng cũ, mới được mang tên là khu tập thể, chung cư, cư xá. Trong khu dân cư này có rất nhiều quan, quan to là đằng khác, nhưng cư dân không gọi là “khu quan” hay “quan khu”.

Thế mà ở thị xã Hưng Yên (chắc gì chỉ có ở thị xã này) có một dãy phố không mang tên ông trưởng phố - ví dụ phố Ông Cù - mà lại có tên rất lịch sử “phố Trần Dư” (nhại tên Trần Khánh Dư chăng?), nói lái ra là phố “trừ dân” (vì toàn quan). Nhân dân thẳng ruột ngựa chẳng “lái lối” gì, nói toạc ra là “toàn quan” thôi. Có kẻ “ác độc” (hay đã nắm được “vấn đề”?) lại đặt một tên khác: phố Ka Xê, âm là thế mà chữ “K.C”. Phố “kháng chiến”, phố “cát-xét”, phố anh bộ đội đi K đi C chăng? Tùy khách vãng lai. Nhà báo - “tình báo” thăm dò, hỏi han thì mấy bà hàng nước mất chỗ ngồi trong phố đó, nói cũng không đến nỗi bé lắm: “Kháng chiến gì, “kẻ cắp” đấy?”. Nghe mà giật mình!

Chưa biết thực hư, đúng sai thế nào, cứ là tránh xa đi, không vãng lai đến đó, để cho nó an toàn...

Lại nghĩ, hay là dân “phẫn nộ” vấn đề tham ô lãng phí, ăn lãng phí, chơi lãng phí, đầu tư lãng phí, xây dựng lãng phí, tổng kết lãng phí, “công trình khoa học” lãng phí?

Bèn tâm sự với một nhà L.C - tức là Liêm Chính, một ông C.K - tức là Cần Kiệm để trình bày “thắc mắc”.

Ông Cần Kiệm mở một cuốn sách, chỉ vào một trang báo: Báo Nhân dân số 2155 ra ngày 11 tháng 02 năm 1960 khiếp! Nguồn chính xác quá! Có bài của Bác Hồ như sau:

Phải gây được một không khí công chúng công phẫn và tẩy chay về mặt đạo đức đối với những kẻ “khôn ngoan nhất đời”.

Bác còn dẫn ý kiến một nhà lãnh đạo nước ngoài (tôi nghĩ bụng: ông Lênin chăng?) rằng “những kẻ khôn ngoan nhất đời” ấy là những con lợn sục vào vườn rau của nhà nước và ngoạm lấy ngoạm để một cách trơ trẽn.

Tôi giật mình, cảm ơn đồng chí Cần Kiệm đã cho một bài học quý, cảnh giác. May quá, mình chưa “phải”, chưa được vào vườn rau của nhà nước, nói văn nghệ như ông nhà nhạc là “chùm khế ngọt”... để “sục và ngoạm”.

Trích từ cuốn sách “Tấm gương Bác - Ngọc quý của mọi nhà” NXB Thông tin và Truyền thông xuất bản.